Piramida Maslowa - To tylko teoria? Czy rzeczywista hierarchia ludzkich potrzeb?

Abraham Maslow, amerykański psycholog żyjący w latach 1908-1970.
Swoją teorię hierarchii potrzeb przedstawił w artykule „ A Theory of Human Motivation” w 1943 roku, w czasopiśmie naukowym Psychological Review. Jego teoria nie pojawiła się wraz z piramidą, tak jak obecnie jest przedstawiana. Zrobiła to w 1957 roku Keith Davis, która wykorzystała jego teorię oraz późniejsze opracowanie Douglasa McGregora. Początkowo jednak przedstawiona forma nie przyjęła się. Dopiero w 1960 roku, po publikacji eseju autorstwa Charlesa McDemida, zawierającego tę piramidę, forma ta zdobyła popularność i jest znana po dziś dzień.

Piramida Maslowa – Hierarchia potrzeb

Na samym dole piramidy znajdują się potrzeby fizjologiczne. Powietrze, woda i pożywienie to podstawowe wymagania do przetrwania każdego z nas. Myślę, że większość zgodzi się, iż będąc głodna lub w sytuacji głodu członków rodziny, zrobiłaby wiele, a nawet wszystko, byle tylko móc coś zjeść lub nakarmić bliskich. I pisząc to, mam na myśli prawdziwy głód, nie ten który pojawia się po trzech, czterech, czy po kilku godzinach przerwy od ostatniego posiłku. W zależności od trybu życia każdego z nas ;) W takiej sytuacji nie zwracalibyśmy, aż tak wielkiej uwagi na potrzebę bezpieczeństwa, czyli kolejnej potrzeby w przedstawianej piramidzie. Myślę, że bylibyśmy w stanie wręcz ryzykować własne bezpieczeństwo w celu uzyskania np. pożywienia. Dopiero w momencie zaspokojenia potrzeb fizjologicznych jesteśmy w stanie skupić się na kolejnej, wspomnianej wcześniej, potrzebie bezpieczeństwa. Wtedy zaczynamy myśleć o bezpieczeństwie osobistym i ekonomicznym. Poświęcamy większą uwagę zdrowiu i dobremu samopoczuciu. Kolejnym szczeblem w opisanej hierarchii jest potrzeba przynależności, która objawia się chęcią przynależności do jakieś grupy. Człowiek potrzebuje kontaktu z innymi ludźmi i bycia częścią danej grupy. Mogą to być grupy takie jak kibice zespołu sportowego, wyznawcy religii, paczka znajomych, fani zespołu muzycznego, czy pojedynczego artysty itp. Następnym elementem piramidy potrzeb jest potrzeba uznania. Większość osób na tym etapie, dąży do poczucia bycia szanowanym i docenianym przez innych ludzi, ale może dotyczyć to również poczucia własnej wartości oraz szacunku do samego siebie. Maslow rozdzielił szacunek, na wersję „niższą”, czyli szacunek okazywany przez kogoś w postaci np. sławy i prestiżu oraz wersję „wyższą” jako wspomniany szacunek do samego siebie, gdzie ważne stają się np. wolność czy niezależność. Ostatnia z potrzeb określonych przez Abrahama Maslowa, będąca na samym szczycie piramidy, jest potrzeba samorealizacji. Kwintesencją określającą tę potrzebę, uznaje się cytat "Obecny w człowieku potencjał domaga się urzeczywistnienia", który świetnie obrazuje pobudzone pragnienia człowieka, będącego na tym etapie życia. Osoba chcąca zaspokoić tę potrzebę, może dążyć do doskonałości w jakiejś obranej dziedzinie. Potrzeba ta może się również wyrazić, na przykład poprzez twórczość artystyczną, spełnianie marzeń, duchowość lub poszukiwania "wyższego" celu.

Podsumowując i odpowiadając na tytułowe pytania, w mojej opinii i z mojego doświadczenia, teoria ta sprawdza się w rzeczywistości. Tak jak wspomniałem w poprzednim wpisie, na ten moment uważam się za bardzo podobny przypadek odzwierciedlający kolejność zaspokajania potrzeb, przedstawionych w piramidzie Maslowa. Jednak czy każdy, i w każdej sytuacji zaspokaja potrzeby zgodnie z tą kolejnością? Do refleksji skłania jednak fakt, iż patrząc na artystów tworzących różnego rodzaju dzieła podczas II wojny światowej, można uznać, że pomimo braku zaspokojenia potrzeby ogólnego bezpieczeństwa, byli w stanie zaspokajać kolejne potrzeby ujęte w piramidzie Maslowa. Jak mówi stare i znane powiedzenie „Wyjątek potwierdza regułę” i być może to właśnie taka sytuacja. Cóż, można by tak jeszcze pewnie długo dywagować… ;)

A jak Ty zapatrujesz się na rzeczywistą kolejność zaspokajania własnych potrzeb?

 

Pomoc:
Żródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Hierarchia_potrzeb